درباره اسرا

نظام رده‌بندی سنی ESRA

 
از ابتدای تاسیس بنیاد ملی بازی­‌های رایانه‌­ای در سال 1386، تدوین نظامی با عنوان نظام ملی رده بندی سنی بازی­‌های رایانه‌­ای(Entertainment Software Rating Association) در دستور کار قرار گرفت که وظیفه آن نظارت بر محتوای بازی­‌ها و مشخص کردن رده سنی مناسب برای هر بازی بود.

در همین راستا در سال 1387 پژوهش‌هایی با سه رویکرد مطالعاتی از جمله روانشناسی، جامعه شناسی و علوم و معارف اسلامی با همکاری اساتید مجرب دانشگاهی انجام شد. نتیجه تحقیقات و پژوهش‌­های یکساله ESRA در خصوص بازی­‌های رایانه­‌ای، 9 جلد که بالغ بر 1420 صفحه است، شد.

پس از انجام پژوهش‌­ها و طبقه بندی محتواهای آسیب­‌رسان در بازی­‌ها، نظام رده‌­بندی سنی کار اجرایی خود را از ابتدای سال 88 آغاز نمود و از آن پس صدور مجوز نشر بازی­‌ها منوط به بررسی بازی­‌ها در این نظام و تعیین رده سنی مناسب هر یک از بازی­‌ها شد.

نظام رده بندی سنی بازی­‌ها در ابتدا فقط بازی‌هایی را که بر روی رایانه‌­ها و کنسول‌­های PS1 و PS2 قابلیت اجرا داشتند را رده‌­بندی سنی می­‌کرد که با گذشت زمان رده­‌بندی بازی­‌ها برای کنسول‌­هایXbox 360 و PS3 را نیز شروع کرد. همچنین در اوایل سال 94 با گسترده شدن بازی­‌های موبایلی (بازی‌­هایی که بر روی سیستم عامل‌های Android و IOS) و فراگیر شدن این بازی‌­ها در بین اقشار مختلف جامعه، ESRA رده‌­بندی سنی این بازی­‌ها را نیز در دستور کار خود قرار داد. همچنین در اواسط سال 1394، نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای بعد از ماه‌ها پیگیری در شورای فرهنگ عمومی کشور مصوب شد.

گروه‌های سنی ESRA

رده‌های سنی ESRA به 5 دسته اصلی تقسیم شده‌اند، که این رده‌های سنی بر اساس خصوصیات جسمی-حرکتی، خصوصیات عقلی-ذهنی، خصوصیات عاطفی و اجتماعی که باعث ایجاد تفاوت در گروه‌های سنی می‌شوند، تشکیل شده‌اند. گروه‌های سنی ESRA شامل 5 گروه اصلی می‌شود که عبارتند از:

1. رده 3+: 3 سالگی و بالاتر
2. رده 7+: 7 سالگی و بالاتر
3. رده 12+: 12 سالگی و بالاتر
4. رده 15+: 15 سالگی و بالاتر
5. رده 18+: بالای 18 سال

پیکتوگرام‌های محتوایی:

یکی از فعالیت‌هایی که از ابتدای سال 95 توسط نظام ESRA جهت افزایش آگاهی خانواده‌ها در حوزه بازی‌های ویدئویی انجام می‌گیرد، مشخص کردن شدت تأثیرگذاری محتواهای آسیب‌رسان بازی‌ها بر روی مخاطبان خود از طریق امتیاز دهی به هر یک از محتواهاست، که بوسیله درج پیکتوگرام‌های محتوایی بر روی بسته‌بندی بازی‌ها به اطلاع خانواده‌ها می‌رسد و آنها می‌توانند در هنگام خرید بازی با دقت به این پیکتوگرام‌ها از شدت تأثیرگذاری هر یک از محتواهای آسیب‌رسان آن بازی مطلع شوند.

عوامل شکل‌گیری ESRA

پس از تشکيل بنياد ملي باز‌ي‌هاي رايانه‌اي در ايران، همواره"فرهنگ استفاده مطلوب از بازي‌هاي رايانه‌اي" به عنوان يک هدف اساسي و مهم تعيين شد. علت انتخاب چنين هدفي در ايران، بهره‌مندي از قدرت آموزشي و تاثيرگذاري بازي‌هاي رايانه‌اي و دور شدن از احتمال ابتلا به اختلالات روحي و رواني و آسيب‌هاي منجر به استفاده نامناسب از آن بود.

اما عواملي که باعث شکل‌گيري نظام رده‌بندي سني بازي‌ها شد، عبارتند از:

• عدم وجود الگوی مناسب در استفاده از بازي‌ها
  تأثیرات سوء جسمانی و روانی بازی‌های رایانه‌ای
  استفاده هژمونیک نظام سرمایه‌داری از بازی‌ها در جهت تاثیرگذاری فرهنگی-اجتماعی
  نگرانی والدین و عدم اطلاع آنها از محتواهای نامناسب این رسانه جدید تعاملی
  نگاه باشد یا نباشد و حاکم بودن رویکردی انفعالی در این عرصه

سازمان ESRA

کلمه ESRA مخفف Entertainment Software Rating Association است. نظام ESRA، پس از انجام تحقیقاتی تقریبا یکساله، رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای را از سال 1388 زیر نظر بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای آغاز کرد. براي تدوين اين نظام، سعي شده است در مرحله اول با تكيه بر نظريه‌هاي موجود در علوم مختلف و مرتبط با اين موضوع، بستري با پشتوانه علمي مناسب ايجاد گردد تا در مراحل اجرايي اين نظام و انجام تحقيقات ميداني، ميزان تصحيحات به حداقل برسد.

این سازمان، بازی‌ها را براساس محتواهای آسیب‌زایی که از سه دیدگاه روانشناسی، جامعه شناسی و علوم و معارف اسلامی بر گرفته شده است، رده‌بندی سنی می کند. شرکت‌های ناشر بازی در ایران، فقط می‌توانند بازی‌هایی را که مورد بررسی این نظام رده‌بندی سنی قرار گرفته‌اند و دارای مجوز می‌شوند، به طور قانونی برای فروش در بازار توزیع کنند. برخی بازی‌ها نیز به دلیل عدم انطباق با فرهنگ اسلامی-ایرانی، خطوط قرمز شرع، ملاحظات سیاسی و ... مجوز ورود به بازار را دریافت نمی‌کنند.

محتواهای اصلی آسیب‌رسان مورد بررسی سازمان ESRA که بر مبنای دیدگاه‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی و علوم و معارف اسلامی شکل گرفته‌اند، شامل، ترس، خشونت، نقض ارزش‌های دینی، نابهنجارهای اجتماعی، محرک‌های جنسی، مواد مخدر، مشروبات الکلی و دخانیات و قمار است.